ცხოველებზე ქიმიის გამოცდის პრობლემები

სამწუხაროდ, ამჟამინდელი ტესტირების სისტემას სერიოზული პრობლემები აქვს. ზოგიერთი საკითხი დიდი ხანია ცნობილია, მაგალითად, რომ ტესტირება ძალიან ძვირია ან რომ ის აზიანებს ან კლავს ბევრ ცხოველს. გარდა ამისა, დიდი პრობლემაა ის, რომ ტესტირება არ მუშაობს ისე, როგორც მეცნიერებს სურთ.

როდესაც მეცნიერები სწავლობენ ქიმიურ ნივთიერებას, ისინი ცდილობენ გაარკვიონ, უსაფრთხოა თუ არა ადამიანისთვის საცდელი ნივთიერების მცირე რაოდენობით ზემოქმედება მრავალი წლის განმავლობაში. მეცნიერები ცდილობენ უპასუხონ მცირე რაოდენობით ნივთიერების ხანგრძლივი ზემოქმედების უსაფრთხოებას. მაგრამ ცხოველებზე გრძელვადიანი ეფექტების შესწავლა რთულია, რადგან ცხოველთა უმეტესობა დიდხანს არ ცოცხლობს და მეცნიერებს ინფორმაცია გაცილებით სწრაფად სურთ, ვიდრე ცხოველის ბუნებრივი სიცოცხლის ხანგრძლივობა. ასე რომ, მეცნიერები ცხოველებს ავლენენ ქიმიკატების გაცილებით მაღალ დოზებზე - ექსპერიმენტებში ყველაზე მაღალი დოზა ჩვეულებრივ აჩვენებს ჭარბი დოზის გარკვეულ ნიშნებს. 

სინამდვილეში, მკვლევარებს შეუძლიათ გამოიყენონ ქიმიური ნივთიერების კონცენტრაციები, რომლებიც ათასობითჯერ აღემატება იმას, რასაც ნებისმიერი ადამიანი განიცდის რეალურ გამოყენებაში. პრობლემა ის არის, რომ ამ მიდგომით, ეფექტი არ ჩანს ათასობით ჯერ უფრო სწრაფად. ყველაფერი, რაც შეგიძლიათ ისწავლოთ მაღალი დოზების ექსპერიმენტებიდან არის ის, თუ რა შეიძლება მოხდეს დოზის გადაჭარბების სიტუაციებში.

ცხოველებზე ტესტირების კიდევ ერთი პრობლემა ის არის, რომ ადამიანები არ არიან მხოლოდ გიგანტური ვირთხები, თაგვები, კურდღლები ან სხვა ექსპერიმენტული ცხოველები. რა თქმა უნდა, არსებობს ძირითადი მსგავსება ძირითად ბიოლოგიაში, უჯრედებსა და ორგანოთა სისტემებში, მაგრამ ასევე არის განსხვავებები, რომლებიც დიდ განსხვავებას ქმნის.

ოთხი ძირითადი ფაქტორი გვეხმარება იმის დადგენაში, თუ როგორ მოქმედებს ქიმიური ზემოქმედება ცხოველზე: როგორ შეიწოვება ქიმიური ნივთიერება, ნაწილდება მთელ სხეულში, მეტაბოლიზდება და გამოიყოფა. ეს პროცესები შეიძლება მნიშვნელოვნად განსხვავდებოდეს სახეობებს შორის, ზოგჯერ იწვევს კრიტიკულ განსხვავებებს ქიმიური ზემოქმედების ეფექტებში. 

მკვლევარები ცდილობენ გამოიყენონ ადამიანებთან ახლოს მყოფი ცხოველები. თუ ისინი შეშფოთებულნი არიან გულზე პოტენციური ზემოქმედებით, მათ შეუძლიათ გამოიყენონ ძაღლი ან ღორი - რადგან ამ ცხოველების სისხლის მიმოქცევის სისტემა უფრო ჰგავს ადამიანებს, ვიდრე სხვა ცხოველების. თუ მათ ნერვული სისტემა აწუხებთ, მათ შეუძლიათ გამოიყენონ კატები ან მაიმუნები. მაგრამ შედარებით კარგი შეხამების შემთხვევაშიც კი, სახეობებს შორის განსხვავებამ შეიძლება გაართულოს ადამიანის შედეგების თარგმნა. ბიოლოგიაში მცირე განსხვავებებს შეუძლია დიდი განსხვავება. მაგალითად, ვირთხებში, თაგვებსა და კურდღლებში კანი სწრაფად შთანთქავს ქიმიურ ნივთიერებებს - ბევრად უფრო სწრაფად, ვიდრე ადამიანის კანი. ამრიგად, ამ ცხოველებზე ჩატარებულმა ტესტებმა შეიძლება გადაჭარბებული შეაფასოს ქიმიკატების საფრთხე, რომელიც შეიწოვება კანში.

აშშ-ს სურსათისა და წამლების ადმინისტრაციის თანახმად, პერსპექტიული ახალი ნაერთების 90%-ზე მეტი ვერ ხერხდება ადამიანის ტესტებში, ან იმიტომ, რომ ნაერთები არ მუშაობს, ან იმიტომ, რომ ისინი იწვევენ ძალიან ბევრ გვერდით ეფექტს. თუმცა, თითოეული ეს ნაერთი ადრე წარმატებით იქნა გამოცდილი ცხოველების მრავალ ტესტში. 

ცხოველებზე ტესტირება შრომატევადი და ძვირია. დაახლოებით 10 წელი და $3,000,000 სჭირდება ცხოველებზე ყველა კვლევის დასრულებას, რომელიც საჭიროა ერთი პესტიციდის დარეგისტრირებისთვის აშშ-ს გარემოს დაცვის სააგენტოში. და ამ ერთი პესტიციდის ინგრედიენტის ტესტები მოკლავს 10-მდე ცხოველს - თაგვებს, ვირთხებს, კურდღლებს, ზღვის გოჭებს და ძაღლებს. ათიათასობით ქიმიკატი ელოდება გამოცდას მთელს მსოფლიოში და თითოეული მათგანის ტესტირება შეიძლება მილიონობით დოლარი დაუჯდეს, წლები სამუშაო და ათასობით ცხოველის სიცოცხლე. თუმცა, ეს ტესტები არ არის უსაფრთხოების გარანტია. როგორც ზემოთ აღვნიშნეთ, პოტენციური ახალი წამლების 000%-ზე ნაკლები წარმატებით გადის ადამიანებზე გამოცდას. ჟურნალ Forbes-ის სტატიის მიხედვით, ფარმაცევტული კომპანიები საშუალოდ 10 მილიარდ დოლარს ხარჯავენ ახალი წამლის შესაქმნელად. თუ პრეპარატი არ მუშაობს, კომპანიები უბრალოდ კარგავენ ფულს.

მიუხედავად იმისა, რომ მრავალი ინდუსტრია აგრძელებს ცხოველებზე ტესტირებას, ბევრი მწარმოებელი ახალი კანონების წინაშე დგას, რომელიც კრძალავს გარკვეული ნივთიერებების ცხოველებზე ტესტირებას. ევროკავშირმა, ინდოეთმა, ისრაელმა, სან პაულომ, ბრაზილიამ, სამხრეთ კორეამ, ახალმა ზელანდიამ და თურქეთმა მიიღეს შეზღუდვები ცხოველებზე ტესტირებაზე და/ან შეზღუდვები გამოცდილი კოსმეტიკური საშუალებების გაყიდვაზე. დიდმა ბრიტანეთმა აკრძალა საყოფაცხოვრებო ქიმიკატების ტესტირება ცხოველებზე (მაგ. საწმენდი და სამრეცხაო პროდუქტები, ჰაერის გამაგრილებელი საშუალებები). მომავალში, უფრო მეტი ქვეყანა მიიღებს ამ აკრძალვებს, რადგან სულ უფრო მეტი ადამიანი აპროტესტებს ცხოველებზე ქიმიურ ტესტირებას.

დატოვე პასუხი