ფსიქოლოგია

ფსიქოლოგებმა მოულოდნელი დასკვნა გააკეთეს: ზოგჯერ სასარგებლოა ცუდზე ფიქრი. წარმოიდგინე, რომ მალე დაკარგავ რაღაც კარგს, ღირებულს, იმას, რასაც აფასებ. წარმოსახვითი დაკარგვა დაგეხმარებათ დააფასოთ ის, რაც გაქვთ და გახდეთ უფრო ბედნიერი.

ბოლო ნაწილი, ბოლო თავი, ბოლო შეხვედრა, ბოლო კოცნა - ცხოვრებაში ყველაფერი ოდესღაც დასრულდება. დამშვიდობება სამწუხაროა, მაგრამ ხშირად სწორედ განშორება მოაქვს სიცხადეს ჩვენს ცხოვრებაში და ხაზს უსვამს მასში არსებულ სიკეთეს.

კალიფორნიის უნივერსიტეტის კრისტინ ლეიაუსის ხელმძღვანელობით ფსიქოლოგთა ჯგუფმა ჩაატარა ექსპერიმენტი. კვლევა ერთი თვე გაგრძელდა. სუბიექტები, პირველი კურსის სტუდენტები, ორ ჯგუფად დაიყვნენ. ერთმა ჯგუფმა ეს თვე ისე იცხოვრა, თითქოს სტუდენტური ცხოვრების ბოლო თვე ყოფილიყო. ისინი ყურადღებას ამახვილებდნენ იმ ადგილებზე და ადამიანებზე, რომლებიც მოენატრებოდნენ. მეორე ჯგუფი იყო საკონტროლო ჯგუფი: სტუდენტები ცხოვრობდნენ ჩვეულ რეჟიმში.

ექსპერიმენტამდე და მის შემდეგ მოსწავლეებმა შეავსეს კითხვარები, რომლებიც აფასებდნენ მათ ფსიქოლოგიურ კეთილდღეობას და კმაყოფილებას ძირითადი ფსიქოლოგიური მოთხოვნილებებით: რამდენად თავისუფალნი, ძლიერები და სხვებთან ახლოს იყვნენ. მონაწილეებს, რომლებიც წარმოიდგენდნენ მათ გარდაუვალ წასვლას, გაზრდილი ჰქონდათ ფსიქოლოგიური კეთილდღეობის მაჩვენებლები. უნივერსიტეტის დამთავრების პერსპექტივა მათ არ აღელვებდა, პირიქით, ცხოვრებას ამდიდრებდა. მოსწავლეებმა წარმოიდგინეს, რომ მათი დრო შეზღუდული იყო. ამან მათ წაახალისა იცხოვრონ აწმყოში და მეტი მხიარულება.

რატომ არ გამოიყენოთ ეს ხრიკად: წარმოიდგინეთ მომენტი, როდესაც ყველაფერი დასრულდა, რათა გახდეთ უფრო ბედნიერი? ეს არის ის, რაც გვაძლევს განშორებისა და წაგების მოლოდინს.

ჩვენ ვცხოვრობთ აწმყოში

სტენფორდის უნივერსიტეტის ფსიქოლოგიის პროფესორმა ლორა კარსტენსენმა შეიმუშავა სოციო-ემოციური სელექციურობის თეორია, რომელიც სწავლობს დროის აღქმის გავლენას მიზნებსა და ურთიერთობებზე. აღვიქვამთ დროს, როგორც შეუზღუდავ რესურსს, ჩვენ მიდრეკილნი ვართ გავაფართოვოთ ჩვენი ცოდნა და კონტაქტები. დავდივართ გაკვეთილებზე, ვესწრებით მრავალ ღონისძიებას, ვიღებთ ახალ უნარებს. ასეთი ქმედებები არის ინვესტიციები მომავალში, რომლებიც ხშირად დაკავშირებულია სირთულეების დაძლევასთან.

დროის სასრულობის გაცნობიერებით, ადამიანები იწყებენ ცხოვრების აზრის ძიებას და კმაყოფილების მიღების გზებს.

როდესაც გვესმის, რომ დრო შეზღუდულია, ჩვენ ვირჩევთ აქტივობებს, რომლებიც სიამოვნებას მოაქვს და ახლა ჩვენთვის მნიშვნელოვანია: გართობა საუკეთესო მეგობრებთან ერთად ან საყვარელი კერძების მირთმევა. დროის სასრულობის გაცნობიერებით, ადამიანები იწყებენ ცხოვრების აზრის ძიებას და კმაყოფილების მიღების გზებს. დაკარგვის მოლოდინი გვიბიძგებს საქმიანობებში, რომლებსაც ბედნიერება მოაქვს აქ და ახლა.

ჩვენ ვუახლოვდებით სხვებს

ლორა კარსტენსენის ერთ-ერთ კვლევაში მონაწილეობდა 400 კალიფორნიელი. სუბიექტები დაიყო სამ ჯგუფად: ახალგაზრდები, საშუალო ასაკის ადამიანები და უფროსი თაობა. მონაწილეებს ჰკითხეს, ვის უნდა შეხვდნენ თავისუფალ ნახევარ საათში: ოჯახის წევრს, ახალ ნაცნობს თუ წაკითხული წიგნის ავტორს.

ოჯახთან გატარებული დრო გვეხმარება უკეთ ვიგრძნოთ თავი. შეიძლება მას არ ჰქონდეს სიახლის ელემენტი, მაგრამ ეს ჩვეულებრივ სასიამოვნო გამოცდილებაა. ახალ ნაცნობთან ან წიგნის ავტორთან შეხვედრა ზრდისა და განვითარების შესაძლებლობას იძლევა.

ნორმალურ პირობებში ახალგაზრდების 65% ირჩევს ავტორთან შეხვედრას, ხოლო ხანდაზმული ადამიანების 65% ოჯახთან ერთად დროის გატარებას. როდესაც მონაწილეებს სთხოვეს წარმოედგინათ ქვეყნის სხვა ნაწილში გადასვლა რამდენიმე კვირაში, ახალგაზრდების 80%-მა გადაწყვიტა ოჯახის წევრთან შეხვედრა. ეს ადასტურებს კარსტენსენის თეორიას: დაშლის მოლოდინი გვაიძულებს განვასხვავოთ პრიორიტეტები.

წარსულს გავუშვებთ

კარსტენსენის თეორიის მიხედვით, ჩვენი ბედნიერება აწმყოში კონკურენციას უწევს იმ სარგებელს, რომელიც შეიძლება მივიღოთ მომავალში, მაგალითად, ახალი ცოდნით ან კავშირებით. მაგრამ არ უნდა დავივიწყოთ წარსულში განხორციელებული ინვესტიციები.

შესაძლოა, გქონდათ საშუალება ესაუბროთ მეგობარს, რომელიც დიდი ხანია აღარ არის თქვენთვის სასიამოვნო, უბრალოდ იმიტომ, რომ მას სკოლიდან იცნობთ. ან იქნებ ყოყმანობთ პროფესიის შეცვლაზე, რადგან გეცოდებათ მიღებული განათლება. ასე რომ, მომავალი აღსასრულის გაცნობიერება ხელს უწყობს ყველაფრის თავის ადგილზე დაყენებას.

2014 წელს მეცნიერთა ჯგუფმა ჯონელ სტროუს ხელმძღვანელობით ჩაატარა ექსპერიმენტების სერია. ახალგაზრდებს სთხოვეს წარმოედგინათ, რომ დიდხანს სიცოცხლე არ სჭირდებოდათ. ამან მათ ნაკლებად აინტერესებდა დროისა და ფულის „ჩაძირული ღირებულება“. მათთვის აწმყოში ბედნიერება უფრო მნიშვნელოვანი აღმოჩნდა. საკონტროლო ჯგუფი სხვაგვარად შეიქმნა: მაგალითად, ისინი უფრო ცუდ ფილმში რჩებოდნენ, რადგან ბილეთის საფასური გადაიხადეს.

იმის გათვალისწინებით, რომ დრო შეზღუდული რესურსია, არ გვინდა მისი დაკარგვა სისულელეებზე. მომავალ დანაკარგებზე და განცალკევებაზე ფიქრები გვეხმარება აწმყოსთან შეგუებაში. რა თქმა უნდა, მოცემულმა ექსპერიმენტებმა საშუალება მისცა მონაწილეებს ისარგებლონ წარმოსახვითი დაშლებით რეალური დანაკარგების სიმწარის განცდის გარეშე. და მაინც, სასიკვდილო სარეცელზე ადამიანები ყველაზე ხშირად ნანობენ, რომ ძალიან ბევრს მუშაობდნენ და ძალიან ცოტას უკავშირდებოდნენ საყვარელ ადამიანებთან.

ასე რომ დაიმახსოვრე: ყველაფერი კარგი მთავრდება. დააფასე რეალური.

დატოვე პასუხი