„გასულ წელს რვა თვე გავატარე ნეპალში ინგლისური ენის სწავლების სტიპენდიის პროგრამაზე. პირველი თვე – ტრენინგები კატმანდუში, დანარჩენი შვიდი – პატარა სოფელი დედაქალაქიდან 2 საათის მანძილზე, სადაც ვასწავლიდი ადგილობრივ სკოლაში.
მასპინძელი ოჯახი, რომელთანაც დავრჩი, წარმოუდგენლად გულუხვი და სტუმართმოყვარე იყო. ჩემი „ნეპალელი მამა“ საჯარო მოხელედ მუშაობდა, დედა კი დიასახლისი იყო, რომელიც ზრუნავდა ორ მომხიბვლელ ქალიშვილსა და მოხუც ბებიაზე. მე ძალიან გამიმართლა, რომ მოვხვდი ოჯახში, რომელიც ძალიან ცოტა ხორცს ჭამს! მიუხედავად იმისა, რომ ძროხა აქ წმინდა ცხოველია, მისი რძე აუცილებელია როგორც მოზრდილებისთვის, ასევე ბავშვებისთვის. ნეპალის ოჯახების უმეტესობას ფერმაში ჰყავს მინიმუმ ერთი ხარი და ერთი ძროხა. თუმცა ამ ოჯახს პირუტყვი არ ჰყავდა და რძესა და იოგურტს მომწოდებლებისაგან ყიდულობდა.
ჩემი ნეპალეელი მშობლები ძალიან კარგად ერკვეოდნენ, როცა ავუხსენი მათ სიტყვა „ვეგანის“ მნიშვნელობა, თუმცა ახლობლები, მეზობლები და უფროსი ბებია ჩემს დიეტას უკიდურესად არაჯანსაღად თვლიდნენ. ვეგეტარიანელები აქ ყველგან არიან, მაგრამ რძის პროდუქტის გამორიცხვა ბევრისთვის ფანტაზიაა. ჩემი „დედა“ ცდილობდა დამერწმუნებინა, რომ ძროხის რძე აუცილებელია განვითარებისთვის (კალციუმი და ყველაფერი), იგივე რწმენა გავრცელებულია ამერიკელებშიც.
დილით და საღამოს ვჭამე ტრადიციული კერძი (ოსპის ჩაშუშული, ცხარე გვერდითი კერძი, ბოსტნეულის კერი და თეთრი ბრინჯი) და სადილი მივიღე სკოლაში. დიასახლისი ძალიან ტრადიციულია და არ მაძლევდა არა მხოლოდ საჭმლის მომზადების, არამედ სამზარეულოში რაიმეს შეხების უფლებასაც კი. ბოსტნეულის კარი ჩვეულებრივ შედგებოდა მოშუშული სალათის ფოთლის, კარტოფილის, მწვანე ლობიოს, ლობიოს, ყვავილოვანი კომბოსტოს, სოკოს და მრავალი სხვა ბოსტნეულისგან. ამ ქვეყანაში თითქმის ყველაფერი მოჰყავთ, ამიტომ ბოსტნეულის მრავალფეროვნება ყოველთვის ხელმისაწვდომია. ერთხელ ნება მომცეს მთელი ოჯახისთვის მემზადებინა: ეს მოხდა მაშინ, როცა პატრონმა ავოკადო მოკრიფა, მაგრამ არ იცოდა მისი მომზადება. მთელი ოჯახი ავოკადოსგან მომზადებული გუაკამოლით გავუმასპინძლდი! ზოგიერთ ჩემს ვეგანურ კოლეგას არც ისე გაუმართლა: მათი ოჯახები ყოველ ჭამაზე ჭამდნენ ქათამს, კამეჩს ან თხას!
კატმანდუ ჩვენგან ფეხით შორს იყო და ამას ძალიან დიდი მნიშვნელობა ჰქონდა, განსაკუთრებით მაშინ, როცა კვებითი მოწამვლა (სამჯერ) და გასტროენტერიტი მქონდა. კატმანდუს აქვს 1905 რესტორანი, რომელიც ემსახურება ორგანულ ხილსა და ბოსტნეულს, ფალაფელს, შემწვარ სოიას, ჰუმუსს და ვეგანურ გერმანულ პურს. ასევე ხელმისაწვდომია ყავისფერი, წითელი და მეწამული ბრინჯი.
ასევე არის Green Organic Café – საკმაოდ ძვირი, ის გთავაზობთ ყველაფერს სუფთა და ორგანულს, შეგიძლიათ შეუკვეთოთ ვეგანური პიცა ყველის გარეშე. სუპები, ყავისფერი ბრინჯი, წიწიბურას მომო (პელმენტები), ბოსტნეულის და ტოფუს კატლეტები. მიუხედავად იმისა, რომ ძროხის რძის ალტერნატივა იშვიათია ნეპალში, არის რამდენიმე ადგილი ტამელში (ტურისტული ზონა კატმანდუში), სადაც სოიოს რძეს გვთავაზობენ.
ახლა მინდა გაგიზიაროთ მარტივი და სახალისო ნეპალის საჭმლის რეცეპტი - შემწვარი სიმინდი ან პოპკორნი. ეს კერძი პოპულარულია ნეპალელებში განსაკუთრებით სექტემბერ-ოქტომბერში, მოსავლის სეზონზე. ბჰუტეკო მაკაის მოსამზადებლად ქვაბს გვერდებზე წაუსვით ზეთი და ძირს დაასხით ზეთი. მოაყარეთ სიმინდის მარცვლები, მარილი. როდესაც მარცვლები გახეთქვას დაიწყებს, აურიეთ კოვზით, მჭიდროდ დააფარეთ თავსახური. რამდენიმე წუთის შემდეგ შეურიეთ სოიოს ან თხილს, მიირთვით საჭმლის სახით.
ჩვეულებრივ, ამერიკელები სალათის ფოთლებს არ ამზადებენ, მაგრამ მხოლოდ უმი სენდვიჩებში ან სხვა კერძებში უმატებენ. ნეპალელები ხშირად ამზადებენ სალათს და მიირთმევენ ცხელი ან ცივი პურთან ან ბრინჯთან ერთად.