როგორ და რატომ გადადიან მასობრივი ბაზრის ბრენდები მდგრად ნედლეულზე

ყოველ წამს ნაგავსაყრელზე ერთი სატვირთო ტანსაცმლით მიდის. მომხმარებლებს, რომლებიც აცნობიერებენ ამას, არ სურთ შეიძინონ ეკოლოგიურად სუფთა პროდუქტები. პლანეტისა და საკუთარი ბიზნესის გადასარჩენად, ტანსაცმლის მწარმოებლებმა აიღეს ვალდებულება ბანანისა და წყალმცენარეებისგან ნივთების შეკერვა

აეროპორტის ტერმინალის ზომის ქარხანაში, ლაზერული საჭრელები ჭრიან ბამბის გრძელ ფურცლებს, ჭრიან რა გახდებოდა ზარას ქურთუკები. გასულ წლამდე ლითონის კალათებში ჩავარდნილ ნარჩენებს იყენებდნენ რბილი ავეჯის შემავსებლად ან პირდაპირ ჩრდილოეთ ესპანეთის ქალაქ არტეიხოს ნაგავსაყრელზე იგზავნებოდნენ. ახლა ისინი ქიმიურად ამუშავებენ ცელულოზას, ურევენ ხის ბოჭკოს და ქმნიან მასალას სახელად რეფიბრა, რომელიც გამოიყენება ტანსაცმლის ათზე მეტი ნივთის დასამზადებლად: მაისურები, შარვლები, ტოპები.

ეს არის ზარას და კიდევ შვიდი ბრენდის მფლობელი კომპანიის Inditex-ის ინიციატივა. ყველა მათგანი წარმოადგენს მოდის ინდუსტრიის სეგმენტს, რომელიც ცნობილია საკმაოდ იაფფასიანი ტანსაცმლით, რომელიც ყოველი სეზონის დასაწყისში ავსებს მყიდველების გარდერობებს და რამდენიმე თვის შემდეგ მიდის ნაგვის კალათაში ან გარდერობის ყველაზე შორეულ თაროებზე.

• მათ გარდა Gap გვპირდება, რომ 2021 წლისთვის გამოიყენებს მხოლოდ ორგანული მეურნეობების ან მრეწველობის მოსამსახურეებს, რომლებიც არ აზიანებენ გარემოს;
• იაპონური კომპანია Fast Retailing, რომელიც ფლობს Uniqlo-ს, ატარებს ექსპერიმენტებს ლაზერული დამუშავებით, რათა შეამციროს წყლისა და ქიმიკატების მოხმარება გაჭირვებულ ჯინსებში;
• შვედური გიგანტი Hennes & Mauritz ინვესტირებას ახორციელებს სტარტაპებში, რომლებიც სპეციალიზირებულნი არიან ნარჩენების გადამუშავების ტექნოლოგიების შემუშავებაში და ნივთების წარმოებაში არატრადიციული მასალებისგან, როგორიცაა სოკოს მიცელიუმი.

$3 ტრილიონი დოლარის ინდუსტრია იყენებს წარმოუდგენელ რაოდენობას ბამბას, წყალს და ელექტროენერგიას ყოველწლიურად 100 მილიარდი ცალი ტანსაცმლისა და აქსესუარების დასამზადებლად, რომელთა 60%, McKinsey-ის თანახმად, ერთი წლის განმავლობაში იყრება. წარმოებული ნივთების 1%-ზე ნაკლები გადამუშავდება ახალ ნივთებში, აღიარებს რობ ოპსომერი, ინგლისური კვლევითი კომპანიის Ellen MacArthur Foundation-ის თანამშრომელი. ”დაახლოებით მთელი სატვირთო ქსოვილი ყოველ წამს მიდის ნაგავსაყრელზე,” - ამბობს ის.

2016 წელს Inditex-მა 1,4 მილიონი ცალი ტანსაცმელი გამოუშვა. წარმოების ეს ტემპი დაეხმარა კომპანიას გასული ათწლეულის განმავლობაში საბაზრო ღირებულების თითქმის ხუთჯერ გაზრდა. მაგრამ ახლა ბაზრის ზრდა შენელდა: ათასწლეულები, რომლებიც აფასებენ „სწრაფი მოდის“ გავლენას გარემოზე, ურჩევნიათ გადაიხადონ გამოცდილება და ემოციები, ვიდრე საგნები. Inditex-ისა და H&M-ის შემოსავალი ჩამოუვარდება ანალიტიკოსების მოლოდინებს ბოლო წლებში და კომპანიების ბაზრის წილი 2018 წელს დაახლოებით მესამედით შემცირდა. „მათი ბიზნეს მოდელი არ არის ნულოვანი ნარჩენები“, ამბობს ედვინ კე, Hong Kong Light-ის აღმასრულებელი დირექტორი. მრეწველობის კვლევითი ინსტიტუტი. ”მაგრამ ჩვენ ყველას უკვე გვაქვს საკმარისი რამ.”

პასუხისმგებელი მოხმარების ტენდენცია კარნახობს საკუთარ პირობებს: იმ კომპანიებს, რომლებიც დროულად გადადიან უნაყოფო წარმოებაზე, შეუძლიათ მიიღონ კონკურენტული უპირატესობა. ნარჩენების რაოდენობის შესამცირებლად, საცალო მოვაჭრეებმა ბევრ მაღაზიაში დაამონტაჟეს სპეციალური კონტეინერი, სადაც მომხმარებელს შეუძლია დატოვოს ნივთები, რომლებიც შემდეგ გადასამუშავებლად გაიგზავნება.

Accenture-ის საცალო ვაჭრობის კონსულტანტი ჯილ სტენდიში თვლის, რომ კომპანიებს, რომლებიც ქმნიან მდგრად ტანსაცმელს, შეუძლიათ მეტი მომხმარებლის მოზიდვა. „ყურძნის ფოთლებისგან დამზადებული ჩანთა ან ფორთოხლის კანით დამზადებული კაბა უკვე აღარ არის მხოლოდ ნივთები, მათ უკან საინტერესო ამბავი დგას“, - ამბობს ის.

H&M მიზნად ისახავს 2030 წლისთვის აწარმოოს ყველაფერი გადამუშავებული და მდგრადი მასალებისგან (ახლა ასეთი ნივთების წილი 35%-ია). 2015 წლიდან კომპანია აფინანსებს კონკურსს სტარტაპებისთვის, რომელთა ტექნოლოგიები ხელს უწყობს გარემოზე მოდის ინდუსტრიის უარყოფითი გავლენის შემცირებას. კონკურსანტები იბრძვიან 1 მილიონი ევროს (1,2 მილიონი დოლარი) გრანტისთვის. გასული წლის ერთ-ერთი გამარჯვებული არის Smart Stitch, რომელმაც შექმნა ძაფი, რომელიც იხსნება მაღალ ტემპერატურაზე. ეს ტექნოლოგია ხელს შეუწყობს ნივთების გადამუშავების ოპტიმიზაციას, რაც ხელს შეუწყობს ტანსაცმლიდან ღილაკების და ელვათა ამოღების პროცესს. სტარტაპმა Crop-A-Porter-მა ისწავლა როგორ შექმნას ნართი სელის, ბანანის და ანანასის პლანტაციების ნარჩენებისგან. კიდევ ერთმა კონკურსანტმა შექმნა ტექნოლოგია შერეული ქსოვილების დამუშავებისას სხვადასხვა მასალის ბოჭკოების გამოყოფისთვის, ხოლო სხვა სტარტაპები ტანსაცმელს სოკოსა და წყალმცენარეებისგან ამზადებენ.

2017 წელს Inditex-მა დაიწყო ძველი ტანსაცმლის გადამუშავება ეგრეთ წოდებული ისტორიის მქონე ნაჭრებად. კომპანიის ყველა მცდელობის შედეგი პასუხისმგებლიანი წარმოების სფეროში (ორგანული ბამბისგან დამზადებული ნივთები, ნეკნებიანი და სხვა ეკო მასალების გამოყენება) იყო Join Life ტანსაცმლის ხაზი. 2017 წელს ამ ბრენდის ქვეშ 50%-ით მეტი ნივთი გამოვიდა, მაგრამ Inditex-ის მთლიან გაყიდვებში ასეთი ტანსაცმელი არაუმეტეს 10%-ს შეადგენს. მდგრადი ქსოვილების წარმოების გაზრდის მიზნით, კომპანია აფინანსებს კვლევებს მასაჩუსეტსის ტექნოლოგიურ ინსტიტუტში და რამდენიმე ესპანურ უნივერსიტეტში.

ერთ-ერთი ტექნოლოგია, რომელზეც მკვლევარები მუშაობენ, არის ტანსაცმლის წარმოება ხის დამუშავების ქვეპროდუქტებიდან 3D ბეჭდვის გამოყენებით. სხვა მეცნიერები სწავლობენ ბამბის ძაფების გამოყოფას პოლიესტერის ბოჭკოებისგან შერეული ქსოვილების დამუშავებისას.

”ჩვენ ვცდილობთ ვიპოვოთ ყველა მასალის უფრო მწვანე ვერსიები,” - ამბობს გერმანელი გარსია იბანესი, რომელიც ზედამხედველობს გადამუშავებას Inditex-ში. მისი თქმით, გადამუშავებული მასალისგან დამზადებული ჯინსები ახლა მხოლოდ 15%-იან რეციკლირებულ ბამბას შეიცავს - ძველი ბოჭკოები ცვდება და საჭიროებს ახალს შერევას.

Inditex და H&M ამბობენ, რომ კომპანიები ფარავენ დამატებით ხარჯებს, რომლებიც დაკავშირებულია გადამუშავებული და ხელახალი ქსოვილების გამოყენებასთან. Join Life-ის ნივთები დაახლოებით ისეთივე ღირს, როგორც სხვა ტანსაცმელი Zara-ს მაღაზიებში: მაისურები იყიდება 10 დოლარზე ნაკლებ ფასად, ხოლო შარვალი, როგორც წესი, 40 დოლარზე მეტი არ ღირს. H&M ასევე საუბრობს მის განზრახვაზე, შეინარჩუნოს დაბალი ფასები მდგრადი მასალისგან დამზადებულ ტანსაცმელზე, კომპანია იმედოვნებს, რომ წარმოების ზრდასთან ერთად, ასეთი პროდუქციის ღირებულება უფრო დაბალი იქნება. „იმის ნაცვლად, რომ ვაიძულოთ მომხმარებლები გადაიხადონ ღირებულება, ჩვენ მას მხოლოდ გრძელვადიან ინვესტიციას ვუყურებთ“, - ამბობს ანა გედა, რომელიც ზედამხედველობს მდგრად წარმოებას H&M-ში. "ჩვენ გვჯერა, რომ მწვანე მოდა შეიძლება იყოს ხელმისაწვდომი ნებისმიერი მომხმარებლისთვის."