ფსიქოლოგებმა გაარკვიეს, თუ რა იწვევს დანაშაულის პატიებას

ამ დასკვნამდე მივიდნენ ავსტრალიელი ფსიქოლოგები, რომელთა სტატია გამოქვეყნდა ჟურნალში Personality and Social Psychology Bulletin.. 

მაიკლ ტაიმ ქუინსლენდის უნივერსიტეტიდან და მისმა კოლეგებმა ჩაატარეს ოთხი ფსიქოლოგიური ექსპერიმენტი. პირველის დროს მონაწილეებს სთხოვეს გაიხსენონ სიტუაციები, როცა ვინმეს შეურაცხყოფა მიაყენეს, შემდეგ კი გულწრფელად ბოდიში მოუხადეს მსხვერპლს. მონაწილეთა ნახევარს წერილობით უნდა აღეწერა, თუ როგორ გრძნობდა თავს პატიების მიღებისას, ხოლო დანარჩენს, როცა არ აპატიეს.

აღმოჩნდა, რომ ვინც მიუტევებელი დარჩა, დაზარალებულის რეაქცია სოციალური ნორმების უხეშ დარღვევად აღიქვეს. „პატიებაზე და დავიწყებაზე“ უარი აგრძნობინებდა დამნაშავეებს, თითქოს კარგავდნენ კონტროლს სიტუაციაზე.

შედეგად, დამნაშავემ და მსხვერპლმა შეცვალეს როლები: მას, ვინც თავიდან უსამართლოდ იქცეოდა, გაუჩნდა განცდა, რომ მსხვერპლი ის იყო, რომ ის განაწყენებული იყო. ამ სიტუაციაში, კონფლიქტის მშვიდობიანი მოგვარების შანსები მინიმალური ხდება - "განაწყენებული" დამნაშავე ნანობს, რომ პატიება ითხოვა და არ სურს მსხვერპლს შეეგუოს.

მიღებული შედეგები დადასტურდა სამი სხვა ექსპერიმენტის დროს. როგორც ავტორები აღნიშნავენ, დამნაშავის მიერ ბოდიშის მოხდის ფაქტი სიტუაციის ძალაუფლებას უბრუნებს მსხვერპლს, რომელსაც შეუძლია ან აპატიოს იგი, ან შეიკავოს წყენა. ამ უკანასკნელ შემთხვევაში ადამიანებს შორის ურთიერთობები შეიძლება სამუდამოდ დაინგრეს.

_{წყარო: პიროვნება და სოციალური ფსიქოლოგიის ბიულეტენი}