ფსიქოლოგია

ოჯახისა და თანატოლების გავლენა აგრესიულობის განვითარებაზე

მე-5 თავში ნაჩვენები იყო, რომ ზოგიერთ ადამიანს აქვს მუდმივი მიდრეკილება ძალადობისკენ. გამოიყენებენ თუ არა აგრესიას თავიანთი მიზნების მისაღწევად, ანუ ინსტრუმენტულად, თუ უბრალოდ აფეთქდებიან ყველაზე ძლიერი ბრაზით, ასეთი ადამიანები პასუხისმგებელნი არიან ძალადობის დიდ ნაწილზე ჩვენს საზოგადოებაში. უფრო მეტიც, ბევრი მათგანი ავლენს აგრესიულობას სხვადასხვა სიტუაციებში და მრავალი წლის განმავლობაში. როგორ ხდებიან ისინი ასე აგრესიულები? იხილეთ →

ბავშვობის გამოცდილება

ზოგიერთი ადამიანისთვის ოჯახური აღზრდის ადრეული გამოცდილება დიდწილად განსაზღვრავს მათ მომავალ ცხოვრების გზას და შეიძლება მნიშვნელოვნად იმოქმედოს დამნაშავეებად გახდომის შანსებზე. მისი მონაცემებისა და რამდენიმე ქვეყანაში ჩატარებული რამდენიმე სხვა კვლევის შედეგებზე დაყრდნობით, მაკკორდმა დაასკვნა, რომ მშობლების აღზრდას ხშირად აქვს „ხანგრძლივი ეფექტი“ ანტისოციალური ტენდენციების განვითარებაზე. იხილეთ →

პირდაპირი გავლენა აგრესიულობის განვითარებაზე

ზოგიერთი მოძალადე აგრძელებს აგრესიულობას წლების განმავლობაში, რადგან ისინი დაჯილდოვდნენ თავიანთი აგრესიული ქცევისთვის. ისინი ხშირად ესხმოდნენ თავს სხვა ადამიანებს (ფაქტობრივად, ამაში „ვარჯიშობდნენ“) და აღმოჩნდა, რომ აგრესიული ქცევა ყოველ ჯერზე მათ გარკვეულ სარგებელს მოაქვს, ანაზღაურდება. იხილეთ →

მშობლების მიერ შექმნილი არახელსაყრელი პირობები

თუ უსიამოვნო გრძნობები იწვევს აგრესიისკენ მიდრეკილებას, მაშინ შეიძლება მოხდეს, რომ ბავშვებს, რომლებიც ხშირად ექვემდებარებიან ნეგატიურ ზემოქმედებას, თანდათან განუვითარდებათ მკვეთრად გამოხატული მიდრეკილება აგრესიული ქცევისკენ მოზარდობის ასაკში და მოგვიანებით, ზრდის პერიოდში. ასეთი ადამიანები შეიძლება გახდნენ ემოციურად რეაქტიული აგრესორები. მათთვის დამახასიათებელია სიბრაზის ხშირი გამონაყარი, გაბრაზებული ატყდება მათ, ვინც მათ აღიზიანებს. იხილეთ →

რამდენად ეფექტურია სასჯელის გამოყენება ბავშვების დისციპლინაში?

უნდა დაისაჯონ თუ არა მშობლებმა შვილები ფიზიკურად, მაშინაც კი, თუ მოზარდები აშკარად და გამომწვევად არ ემორჩილებიან მათ მოთხოვნებს? ბავშვების განვითარებისა და განათლების პრობლემების მქონე სპეციალისტების მოსაზრებები ამ საკითხთან დაკავშირებით განსხვავებულია. იხილეთ →

სასჯელის ახსნა

ფსიქოლოგები, რომლებიც უარყოფენ სასჯელის გამოყენებას ბავშვის აღზრდაში, არანაირად არ ეწინააღმდეგებიან ქცევის მკაცრი სტანდარტების დაწესებას. ისინი ჩვეულებრივ ამბობენ, რომ მშობლები აქვს ზუსტად დაადგინეთ, რატომ მოეთხოვებათ ბავშვებს, საკუთარი სარგებლობისთვის, დაიცვან ეს წესები. უფრო მეტიც, თუ წესები დაირღვა, უფროსებმა უნდა დარწმუნდნენ, რომ ბავშვებს ესმით, რომ არასწორად ჩაიდინეს. იხილეთ →

ინტეგრაცია: პატერსონის სოციალური სწავლის ანალიზი

პატერსონის ანალიზი იწყება საკმაოდ წონიანი ვარაუდით: ბევრი ბავშვი თავისი აგრესიული ქცევის უმეტეს ნაწილს ოჯახის სხვა წევრებთან ურთიერთობით სწავლობს. პატერსონი აღიარებს, რომ ბავშვის განვითარებაზე გავლენას ახდენს არა მხოლოდ ოჯახზე მოქმედი სტრესული სიტუაციები, როგორიცაა უმუშევრობა ან ცოლ-ქმრის კონფლიქტი, არამედ სხვა ფაქტორებიც. იხილეთ →

არაპირდაპირი გავლენა

მოზარდის პიროვნების ჩამოყალიბებაზე ასევე შეიძლება გავლენა იქონიოს არაპირდაპირმა ზემოქმედებამ, რომელიც არ გულისხმობს ვინმეს განსაკუთრებულ განზრახვას. მთელ რიგ ფაქტორებს, მათ შორის კულტურულ ნორმებს, სიღარიბეს და სხვა სიტუაციურ სტრესორებს, შეუძლია ირიბად გავლენა მოახდინოს აგრესიული ქცევის ფორმირებაზე; აქ მხოლოდ ორი ასეთი არაპირდაპირი გავლენით შემოვიფარგლები: მშობლებს შორის უთანხმოება და ანტისოციალური შაბლონების არსებობა. იხილეთ →

მოდელირების გავლენა

ბავშვებში აგრესიული ტენდენციების განვითარებაზე ასევე შეიძლება გავლენა იქონიოს სხვა ადამიანების მიერ დემონსტრირებული ქცევის შაბლონებმა, მიუხედავად იმისა, სურთ თუ არა ამ სხვებს ბავშვებმა მიბაძონ მათ. ფსიქოლოგები ამ ფენომენს ასე მოიხსენიებენ მოდელირება, განსაზღვრავს მას, როგორც გავლენას, რომელსაც ახდენს დაკვირვება, თუ როგორ ასრულებს სხვა ადამიანი გარკვეულ მოქმედებებს, და შემდგომი იმიტაცია დამკვირვებლის მიერ ამ სხვა ადამიანის ქცევაზე. იხილეთ →

შემაჯამებელი

ზოგადმა ვარაუდმა, რომ მუდმივი ანტისოციალური ქცევების ფესვები ბევრ (მაგრამ ალბათ არა ყველა) შემთხვევაში შეიძლება ბავშვობის გავლენისკენ მიისწრაფოდეს, მიიღო მნიშვნელოვანი ემპირიული მხარდაჭერა. იხილეთ →

ნაწილი 3. ძალადობა საზოგადოებაში

თავი 7. ძალადობა მედიაში

ძალადობა ეკრანებზე და დაბეჭდილ გვერდებზე: მყისიერი ეფექტი. იმიტირებული დანაშაულები: ძალადობის გადამდები. მასმედიაში ძალადობის სცენების მოკლევადიანი ზემოქმედების ექსპერიმენტული კვლევები. ძალადობა მედიაში: ხანგრძლივი ეფექტები განმეორებითი ექსპოზიციით. ბავშვებში საზოგადოების შესახებ იდეების ჩამოყალიბება. აგრესიული ტენდენციების შეძენა. გაიგე "რატომ?": სოციალური სცენარების ფორმირება. იხილეთ →

დატოვე პასუხი